Computer-Assisted Translation Tools kelimelerinin kısaltması olan CAT Tools, bilgisayar destekli çeviri araçları anlamına gelir. Genellikle bilgisayar destekli çeviri ya da makine destekli çeviri yerine CAT araçları kullanılır.
Teknoloji alanındaki gelişmelerin çeviri hizmetlerine sağladığı en önemli faydalardan biri olan CAT araçları çoğunlukla profesyonel dilbilimciler, dil çeviri hizmetleri sunan çeviri şirketleri ve bireysel çevirmenler tarafından kullanılan yazılım uygulamalarıdır. Bu yazılım araçları çeviri hizmetlerinin çok daha hızlı ve pratik bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olur. CAT araçlarına çevrim içi bulut uygulamaları ya da masaüstü yazılım sistemleri olarak erişilebilir.
CAT araçlarının en önemli özelliği çeviri sürecini çok daha verimli bir hale getirmekte ancak ortaya çıkacak çeviri kalitesinin artması için insan gücünün devreye girmesi ve bilgisayar tarafından oluşturulan çevirilerin düzenlenmesi gerekir. CAT tools çeviri bürolarında da bireysel çevirmenler tarafından da sıklıkla kullanılır.
Teknik Çeviri Sürecini CAT Araçları Kullanarak Kolaylaştırmak Mümkün
Teknik çeviri hizmetlerinin konusunu oluşturan metinler, teknik bilgiler ve yönlendirmeler içerirler. Teknik metinlerde her zaman için nesnel bir dil kullanılır. Anlatımda kişisel düşüncelere ve yorumlara yer verilmesi söz konusu değildir. Açık ve anlaşılır bir dil kullanılması teknik çeviri hizmetlerinde çevirmenin en çok dikkat etmesi gereken konulardan biridir. Teknik metinler uzman kişiler tarafından kaleme alınmakta olup içerisinde sıklıkla sektörel terminolojiye rastlamak mümkündür.
Kullanım kılavuzları, kataloglar, onarım kılavuzları, teknik çizim dokümanları ve broşürler teknik çeviri hizmetleri söz konusu olduğunda akla gelen ilk belgelerdir. Bununla birlikte son derece geniş bir yelpazeyi kapsayan teknik çeviri hizmetlerine inşaattan otomotive, kimyadan mühendisliğe, elektronikten ekonomiye kadar çeşitli sektörlerde ihtiyaç duyulur.
Teknik metinlerin çevirisi sırasında özel çeviri teknikleri kullanılır. Çünkü teknik metinlerin çevirisi sırasında her terimin eşdeğerinin bulunması gerekir. Teknik metinlerde günlük dilden farklı bir teknik dil kullanıldığı için teknik çeviri hizmeti verecek olan çevirmen aynı zamanda sektörel terminolojiye de hakim olmalıdır.
Teknik Çeviride CAT Araçları Kullanılırken Nelere Dikkat Etmeli?
Tüm çeviri hizmetlerinde olduğu gibi teknik çeviri hizmetlerinde karşı karşıya kalınabilecek en önemli sorunlardan biri tutarlılığın sağlanamamasıdır. CAT araçları sayesinde teknik çeviri hizmetlerinde büyük ölçüde tutarlılık sağlandığı gibi çeviri hizmetini önemli ölçüde hızlandırmak mümkün olur. Çevirmenler CAT araçlarını etkili bir şekilde kullandıkları takdirde daha hızlı, daha tutarlı ve daha kaliteli çevirilere imza atabilirler. Çünkü tüm profesyonel çevirmenlerin bildiği üzere tutarlılık bir çevirinin kalitesini üst noktaya taşıyan etkenlerin başında gelir. Aynı metin içerisinde aynı terim için farklı eşdeğerler kullanmak okuyucuda kafa karışıklığına neden olabilir. Buna bağlı olarak ürünün kurulumuna ve kullanımına ilişkin bilgiler yanlış anlaşılabilir.
CAT araçları teknik çeviri sürecinin daha kolay ve hızlı bir hale getirilmesi amacıyla metnin cümlelerini çevrilebilir kısımlara diğer bie deyişle segmentlere ayırır. Daha sonra metinlerin aynı ya da kısmen örtüşen kısımlarını gösterir. Çevirmenlerin hayatını önemli ölçüde kolaylaştıran CAT araçları çevirmenlere onaylanmış terim listelerinde ya da çeviri belleklerinde uygunluk arar.
Çevirmenler teknik çeviri projelerinde müşterileri tarafından onaylanan terim listeleriyle kolayca terim araması yapabilir, bu sayede çeviri projelerinde terim tutarlılığı sağlama avantajını elde edebilirler. Kısa çeviri projelerinde terimlerin hatırlanması kolay bir süreç olabilse de çok büyük hacimli ve çok fazla sayıda terimin yer aldığı çeviri projelerinde bu terimlerin hatırlanması pek mümkün olmayabilir. Bu aşamada devreye giren CAT araçları hızlı, kaliteli ve tutarlı çeviri projelerine imza atmak isteyen çevirmenlerin en büyük yardımcıları haline gelebilir. Ancak teknik çeviri hizmetleri sırasında CAT araçları kullanılırken, çeviri belleği ile terim bankalarının çeviri konusuna uygun olacak şekilde ayrı ayrı hazırlanmış olmasına özen gösterilmelidir.
Bilgisayar Destekli Çeviri Nedir?
Çeviri sürecinin bilgisayar yazılımları ile desteklendiği çeviri türü bilgisayar destekli çeviri olarak adlandırılır. Bununla birlikte çeviri sürecinde çevirmenin yardımı olmaksızın gerçekleşen makine çevirisi ve bilgisayar çevirisiyle bilgisayar destekli çeviri tamamen farklı süreçlerdir. Bilgisayar destekli çeviri hizmetlerinde temel unsur insandır. CAT aracı yalnızca çevirmeni destekler ve çevirinin kalitesini artırmaya yardımcı olur.
Bilgisayar destekli çeviri hizmetlerinin en çok kullanıldığı alanların başında lokalizasyon işlemleri, kullanım kılavuzları ve teknik belgelerin çevirisi gelir. Bilgisayar destekli çeviri, bu alanlarda çalışan çevirmenlere yazılımlar aracılığıyla yardımcı olur. Bu yazılımların kullanılmasıyla metin düzenleme, farklı dosya formatlarında düzenlemeler yapma, daha önce yapılan çevirilerle eşleştirmeler yapma ve çeviri veritabanlarını analiz etme gibi hizmetler kolaylıkla gerçekleştirilebilmektedir.
Çeviri hizmetleri sırasında bilgisayar desteği veren yazılım, çevirisi gerçekleştirilecek olan metni parçalara ayırmayı sağlar. Orijinal metinin yazılım belleğine alınmasıyla çeviri işlemine sokulması sağlanır. Çevirmenin tercüme yaptığı esnada sistem daha önceki çevirilerde aynı ya da benzer durumlar tespit ederse çevirmen sunar. Böylece çevirmen daha önceki çevirmenlerden faydalanır, daha hızlı ve daha kaliteli bir hizmet sağlamak mümkün olur.