En sık kullanılan çeviri alt türlerinden biri olan kitap çevirisi son derece zor bir o kadar da keyifli bir süreç olarak tanımlanabilir. Kitaplar, yazarlar tarafından çok büyük zaman ve emek harcanan çalışmalar sonucunda ortaya çıkan eserlerdir. Bu eserler kaleme alındıkları dilde yayımlandıklarında yalnızca o dilin konuşulduğu toplumlara ve o dili bilen kişilere hitap ederler. Ancak kaynak dilden hedef dillere yapılan kitap çevirisi ile farklı dilleri konuşan toplumlara ulaşmak mümkün olabilir. Kitaplar çok farklı alanlarda ve türlerde kaleme alınan ürünler olduğundan kitap çevirisi farklı çeviri alt türlerinden parçalar içerir. Bu nedenle birçok çevirmen kitap çevirisi yaparken farklı edebi kaynaklara, bilgilere ve mutlaka deneyime ihtiyaç duyar.
Kitap çevirisi kendine özgü bir çeviri türü olmasının yanı sıra bazı açılardan değerlendirildiğinde akademik çeviri, tıbbi çeviri ya da teknik çeviriden çok daha zor olduğu kolaylıkla fark edilebilmektedir. Özellikle roman tarzında kaleme alınan kitaplar, romanda konu edilen bölgenin kültürünü ya da yazılmış olduğu kültürün izlerini taşıdığından hatta bunları detaylı bir şekilde yansıttığından çeviri süreçleri farklı olmalıdır. Çevirmen bu tür durumlarda birebir çeviri yaparsa istenilen etkinin yaratılması mümkün olmaz. Bunun yanı sıra dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri çevirmenin ilgili kültür hakkında yeterli bilgiye sahip olmasıdır. Eğer çevirmen bu yetkinliğe sahip olmazsa yazarın okuyucuya yansıtmak istediği duygu ve anlam hedef metne yansıtılamaz. Bu nedenle kitap çevirisi yapacak olan çevirmen mutlaka titizlikle seçilmeli; alanında uzman, deneyimli ve profesyonel bir çevirmenle çalışılması tercih edilmelidir.
Çevirmen kitap çevirisine başlamadan önce çeviri konusu kitabı ana dilinde okumalı ve çok iyi bir şekilde özümsemelidir. Çevirmen yalnızca kitapta anlatılanları değil aynı zamanda kitabı kaleme alan yazarın psikolojisini ve hissiyatını da en iyi şekilde anlamalıdır. Bu sayede kaliteli bir çeviri yapabilir ve kaynak metni okuyucuya en doğru şekilde yansıtma imkanını elde edebilir.
WhatsappKitap Çevirisi Özel Bir Çeviri Alt Türüdür
Herhangi bir dilde ve konuda kaleme alınan kitapların hedef dile ya da dillere çevrilmesi işlemine kitap çevirisi adı verilir. Bu sayede kitabın kaleme alındığı dilden farklı dilleri konuşan kişilere de ulaşma imkanı elde edilebilir. Bütünlük isteyen bir süreç olan kitap çevirisinde başarılı bir çeviriye imza atılabilmesi için çevirmen terminoloji oluşturmalı ve kapsamlı bir çalışma yapmalıdır. Eğer yazarın farklı konularda kaleme aldığı birden fazla kitabın çevirisi yapılacaksa çevirinin diğer kitaplardaki dile sadık kalınarak yapılmasına özen gösterilmelidir. Tüm bu noktalar dikkate alındığında kitap çevirisinin; kitabın türüne bağlı olarak anlamların, kelimelerin ve cümlelerin doğruca bir başka dile aktarılmasından fazlasını ifade ettiği net bir şekilde söylenebilir. Kitap çevirisi yapacak olan çevirmen; kitabın konusu hakkında detaylı bilgilere sahip olmalı, hem kaynak dili hem hedef dili ana dil düzeyinde bilmelidir.
Geniş bir çeviri alt türü olan kitap çevirisi, çok farklı alanlarda yazılmış olan kitapların çevirilerini kapsar. Bu kapsamda; roman, hikaye gibi kurgu edebi metinlerin yanı sıra makale, tarih, biyografi, teknik ve bilimsel alanlardaki kitaplar da çevrilebilir. Kitap çevirisi, çevirmenlerin özenli bir şekilde çalışmasını ve çokça zaman harcamasını gerektiren önemli bir çeviri türüdür. Çevirmen, kitap çevirisine başlamadan önce kitabı ve yazarını en iyi şekilde anlamak için gereken zamanı harcamalı, ihtiyacı olan çalışmaları yapmalı ve kitabın yansıtmak istediği mesajı doğru şekilde almalıdır. Çevirmen ancak bu şekilde yazarın anlatmak istediklerini hedef dile en doğru şekilde aktarmayı başarabilir. Aksi takdirde farklı anlatım ve yanlış çeviri gibi istenmeyen durumlarla karşı karşıya kalınması söz konusu olabilir.
Kitap Çevirisi Yapılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kitap çevirisi yapacak çevirmenlerin, düz metin çevirisi yapacak çevirmenlere kıyasla farklı bir uzmanlık ve yetkinlik ihtiyacı vardır. Yalnızca çeviri yaptığı dile hakim olması yeteri gelmediğinden çevirmen hedef dile de aynı düzeyde hakim olmalıdır. Aynı zamanda hem kaynak hem hedef dilde çok sayıda kitap okumuş ve çeviri konusu alana yatkın olan çevirmenlerle çalışılmalıdır.
Kurgu kitapların çevirisi söz konusu olduğunda çevirmenin hem kaynak hem hedef dili üst düzeyde bilmesi başarılı bir çeviri yapılması için yeterli olmaz. Kurgu kitaplar sanat eseri niteliğinde olduğu için sanat eserlerini anlamayan kişiler tarafından çevirileri yapılmamalıdır. Çünkü edebi metinleri ortaya çıkaran yalnızca kelimelerin ve cümlelerin bir araya gelmesi değildir. Duygu yüklü metinler olduğu için, okuyucuya aktarılmak istenilen duygunun hedef dilde de elde edilmesi için yalnızca kaynak dil ve hedef dil hakimiyeti yeterli değildir. Eğer çevirmen yazarın kitabında okuyuculara yansıtmak istediği duyguyu doğru bir şekilde kavrayamazsa metnin anlamının tamamen yok olması ve yetersiz bir çeviriye imza atılması gibi istenmeyen bir durum görülebilir. Bu nedenle kurgu kitap çevirilerinin, kaynak dilde yazılmış olan kitabın aynı hissiyatı hedef dilde de yansıtacak şekilde yeniden oluşturulması anlamına geldiği ifade edilebilir.