Dizi Çevirmenliği Nasıl Yapılır?
Günümüzde özellikle internet üzerinden yayınlanan dizilere, teknolojideki gelişmeler sayesinde dünyanın birçok farklı noktasından erişim imkanı bulunmaktadır. Bunun doğal bir sonucu olarak dizi çevirmenliği hizmetine duyulan ihtiyaç artmakta ve söz konusu çeviri alt dalı giderek daha büyük bir potansiyele sahip olmaktadır. Farklı dijital platformlar üzerinden ulaşılabilen yabancı dizilerin sayısı arttıkça bu alanda çeviri hizmeti veren çevirmenlere duyulan ihtiyaç da giderek artmaktadır. Ne yazık ki sektörün genişlemesine bağlı olarak kalifiye olmayan ve yalnızca dil bilen ancak çeviri hizmetlerinin inceliklerine hakim olmayan kişilerce verilen çeviri hizmetleri ile karşı karşıya kalınmaktadır. Bunun sonucunda hem anlamsal hem biçimsel çeviri hataları sıklıkla izleyicilerin karşısına çıkmaktadır.
Tüm dünyayı etkisi altına alan küreselleşmenin bir sonucu olarak farklı kültürler arasında çok kanallı bağlar kurulmakta; herhangi bir kültüre ilişkin videolar, filmler, diziler bir ülkeden çıktıktan sonra tüm dünyaya son derece hızlı bir şekilde yayılmaktadır. Dizilerin farklı ülkelerdeki kitleler tarafından farklı platformlarda izlenebilmesi aşamasında dizi çevirmenliği hizmetleri ön plana çıkar. Dizi çevirmenliğinin yabancı dil bilgisine sahip olan herkes tarafından yapılabileceği düşüncesi ise genellikle hatalı çevirilerle karşı karşıya kalınması gibi istenmeyen sonuçlara neden olur.
Başarılı çeviri hizmetlerinden bahsedilmek isteniyorsa öncelikle şunun kabul edilmesi gerekir ki yabancı dil bilgisine sahip olan herkes çevirmenlik hizmeti veremez. Çeviri son derece incelikli ve uzmanlık gerektiren bir iştir. Çeviri alt dalları arasında teknik çeviri, altyazı çevirmenliği, hukuki çeviri, tıbbi çeviri, resmi belge çevirisi gibi birçok alt tür yer alır. Diğer çeviri alt türlerinde olduğu gibi dizi çevirmenliğinde de dile mutlak hakimiyet, deneyim, uzmanlık ve kültürlere aşinalık çevirmende olması gereken özelliklerdendir. Bu nedenle dizi çevirmenliği yapmak isteyen çevirmenler aynı zamanda lokalizasyon konusunda da uzmanlaşmalıdır.
WhatsappDizi Çevirmenliği Yapılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Dizi çevirmenliği yapılırken film, video, belgesel gibi kaynak metinlerin hedef metne çevirisi sırasında olduğu gibi alt yazı çevirisi yapılır. Alt yazı çevirisi doğrudan kelime bazlı yapılmamalı ve alt yazının ait olduğu dizinin ya da filmin geneline uygun olacak şekilde bir çeviriye imza atılmalıdır.
Dizi çevirmenliği yapılırken çevirisi yapılan repliğin time Code’ları ile uygunluğuna dikkat edilmelidir. Kaynak dilden hedef dile yapılan alt yazı çevirilerinde izleyicinin alt yazıyı konforlu bir şekilde takip edebilmesi sağlanmalıdır. Dizi çevirmenliğinde çevirinin kalitesi kadar önemli olan bir diğer konu alt yazı çevirisinde estetik kaygının olmasıdır. Çeviri izleyicinin okuyup bitiremeyeceği kadar uzun da takip edemeyeceği kadar kısa da olmamalıdır. Alt yazıların her biri en fazla 2 satır uzunluğunda olmalı ve her satırda en çok 37 karakter bulunmalıdır. Çevirinin ekranda kalma süresi 1-7 saniye arasında olmalıdır. Çok uzun olmayan çeviriler uygunsuz bölündüğünde izleyicinin okumasının zorlaştırılacağı unutulmamalıdır. Bölünmüş cümlelerde üst satırın alt satırdan kısa olmasına dikkat etmek hem estetik görünüm açısından hem de izleyiciye okuma kolaylığı sağlanması açısından önemlidir. Times New Roman ya da Arial yazı stili kullanılmalı, yazılar ekranda ortalanmış ya da sola dayalı olmalıdır.
Çeviri yapılırken çevirmen anlamlandıramadığı cümleleri, reaksiyonları ya da gürültüleri boş bırakmamaya özen göstermelidir. O sesle ilgili çeviri yapılmasa da açıklayıcı bilgi mutlaka verilmelidir. Seri diyalogların yer aldığı sahnelerde konuşan kişinin değiştiğinin belli edilmesi için tire (-) işareti kullanılmalıdır. Bu sayede izleyicinin doğru bir şekilde yönlendirilmesi ve hangi cümlenin hangi kişiye ait olduğunun net olarak anlaşılması gerekir.
Çevirisi yapılan dizinin duygu aktarımının başarısı çevirinin başarısına bağlıdır. Dizideki her bir karakterin repliğinde geçen duygular en etkileyici şekilde hedef dile aktarılmalıdır. Duygu aktarımı çevirmenlik mesleğinin en zorlu kısımlarından biri olmakla birlikte çevirmenin başarısını ortaya koyan en önemli faktörlerden biri olma özelliğine de sahiptir.
Yabancı dizilerin alt yazı çevirileri yapılırken kelime seçiminde titizlikle davranılmalıdır. Kaynak dilde kullanılan kelimelerin sözlük anlamıyla kullanılmamış olabileceği, Türkçe’deki gibi mecaz anlamlar içerebileceği unutulmamalıdır. Repliklerdeki kelimelerin gerçek anlamlarından farklı olabileceği göz önünde bulundurulmazsa doğru kelime seçilemeyebilir. Bu durumda çevirinin anlamı doğru yansıtılmamış ve kaynak dildeki duygu hedef dile aktarılamamış olur.
Başarılı bir dizi çevirisinden söz edilebilmesi için yalnızca cümle çevirisinin yapılması yeterli değildir. Çevirmenler çeviri konusu dizide kaynak dilde kullanılan cümlelerin aynı zamanda hedef kültüre uyarlanmasını yani lokalizasyon sürecini başarılı bir şekilde gerçekleştirebilmelidirler. Çevirmen farklı yabancı diziler izlemeli, diğer dizi çevirilerini incelemeli ve lokalizasyon konusunda kendini geliştirmeye devam etmelidir.
Dizi çevirmenliği mutlaka alanında uzman ve deneyimli çevirmenlerce yapılmalıdır. Kültürler arası geçişin ön planda olduğu bu çeviri türünde en önemli noktalardan birinin kaynak kültüre ait içeriğin hedef kültüre uyum içerisinde aktarılması olduğu kesinlikle unutulmamalıdır. İzleyicinin seyir zevkinin artmasında ve dizinin hedef kültürde doğru kitlelere erişiminin sağlanmasında alt yazı çevirisinin çok önemli bir role sahip olması bu konuda mutlaka profesyonel çevirmenlerle çalışılması gerekliliğini doğurmaktadır.